ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ;
ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
Με
το Ν.4369/2016, άλλη μια μνημονιακή προτεραιότητα μπαίνει σε εφαρμογή, η «αξιολόγηση» του
προσωπικού του δημοσίου. Επιχειρήθηκε και πριν από 3 χρόνια, επί ΝΔ, και
ακυρώθηκε από ένα μεγάλο αγώνα σε όλο το δημόσιο. Σήμερα, επί ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έχει
υπογραφεί ένα επιπλέον μνημόνιο, που συνεχίζει τη διάλυση των κοινωνικών
υπηρεσιών, λένε ότι η «αξιολόγηση» είναι «αθώα».
ΑΘΩΕΣ
«ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ» ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
Ενώ
λοιπόν δεν έχουν καν γίνει οι περιγραφές θέσεων εργασίας, δεν έχουν καν να εξαγγελθεί τα καθήκοντα που συνδέονται με κάθε θέση
εργασίας, θα χαρακτηριστούμε «επαρκείς»,
«μέτριοι», «ανεπαρκείς» και «ακατάλληλοι».
Οι χαρακτηρισμοί αυτοί θα συνοδεύουν τον υπηρεσιακό φάκελό μας, για τον οποίο
θα ενημερώνεται κεντρικά το κράτος, και θα μπορεί, ανά πάσα στιγμή, ανάλογα με
τις προτεραιότητες της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, να αξιοποιήσει αυτά τα στοιχεία...Μείωση μισθού; Υποχρεωτική
κινητικότητα εκτός νομού; Διαθεσιμότητα; Απόλυση; Ότι αποφασίσουν.
Οι μύθοι και οι απάτες που συνοδεύουν την «αξιολόγηση»
Κατ’ αρχήν, σε ότι
αφορά την ατομική στοχοθεσία ο τρόπος που έγινε
δεν αφήνει περιθώρια παρανόησης.
Από πάνω προς τα κάτω (δηλαδή θα
περάσει σε Γενικούς Διευθυντές, Διευθυντές, Τμηματάρχες) κι όταν θα φτάσει στον
κάθε εργαζόμενο, θα είναι υποχρεωτικοί και καθορισμένοι οι «στόχοι» (άρθρο 22).
Στα κριτήρια και
τη διαδικασία αξιολόγησης υπαλλήλων (άρθρο 17) διαπιστώνεται εύκολα η
υποκειμενικότητα και η σκόπιμη αοριστία χαρακτηριστικών προς βαθμολόγηση, όπως
η «αφοσίωση», η «επίδειξη ενδιαφέροντος», η «πρωτοβουλία» και οι «καινοτομίες».
Επιπλέον, στο ήδη
ρημαγμένο Δημόσιο, με τρομερές ελλείψεις σε προσωπικό και αναλώσιμα, οι
υπάλληλοι θα «αξιολογηθούν» για την «ικανότητα άσκησης πολλαπλών
καθηκόντων», αλλά και για την «αναβάθμιση του εργασιακού περιβάλλοντος». Αφού
δεν θα την επιδιώκει το κράτος, η ευθύνη μεταφέρεται σκόπιμα και συνειδητά,
στον κάθε εργαζόμενο ατομικά και βαθμολογείται η «ποιοτική και ποσοτική
απόδοσή» του!
H
αντικειμενικότητα της όλης διαδικασίας είναι εμφανέστατα διαβλητή, αφού οι
εργαζόμενοι θα «αξιολογούνται» από τους δυο ιεραρχικά ανωτέρους τους,
συμπεριλαμβανομένης και συμβουλευτικής συνέντευξης (άρθρο 19).
Όσο για τις
ενστάσεις των υπαλλήλων προβλέπεται, στο άρθρο 21, Ειδική Επιτροπή
Αξιολόγησης, που θα τις εξετάζει και θα αποτελείται μόνο από Γενικούς
Διευθυντές, ενώ οι αιρετοί εκπρόσωποι των εργαζομένων θα συμμετέχουν ΧΩΡΙΣ
δικαίωμα ψήφου. Πρόκειται για…καινοτόμα μορφή δημοκρατίας!
Η επίφαση
δημοκρατίας με τις ολομέλειες διευθύνσεων και τμημάτων (άρθρο 23), όπως και η
«αξιολόγηση» των προϊσταμένων, με ανώνυμα ερωτηματολόγια, από τους υφισταμένους
(άρθρο 18), θεσμοθετεί τον ανταγωνισμό και το χαφιεδισμό, αυξάνοντας την πίεση
μεταξύ τμημάτων, διευθύνσεων και εργαζομένων, για να «πιαστούν οι στόχοι» και
για να πάρουν καλύτερο βαθμό και ως διεύθυνση/τμήμα και ως υπάλληλοι.
Επιπλέον
το ανώνυμο ερωτηματολόγιο είναι ουτοπία, καθώς οι καθημερινές σχέσεις θα
αποκαλύπτουν πώς «αξιολόγησε» καθένας τον προϊστάμενό του, καλλιεργώντας
ταυτόχρονα την καχυποψία και το αντισυναδελφικό κλίμα!
Στο άρθρο 24
προβλέπεται ότι για τη «λογοδοσία και τον κοινωνικό έλεγχο και το παρατηρητήριο
δημόσιας διοίκησης» «συγκροτείται σε κάθε Υπουργείο και εν γένει κρατική δομή Επιτροπή
Ακρόασης που ορίζεται από το Γενικό Γραμματέα της Διοίκησης μέσα από το
σώμα Γενικών Διευθυντών, Διευθυντών και Προϊσταμένων Τμήματος» που θα
ασχολείται με τα «αιτήματα κοινωνικών φορέων ή μεμονωμένων πολιτών ή ομάδων
πολιτών». Είναι προφανές ότι όποιος ιδιώτης δεν ικανοποιείται από την
υπηρεσιακή απόφαση, άποψη κλπ, ή όποιος ιδιώτης θεωρεί ότι δεν καλύπτονται τα
ατομικά του συμφέροντα, θα καταφεύγει στην Επιτροπή Ακρόασης κατηγορώντας
τον κάθε υπάλληλο ατομικά. Γιατί οφείλουμε να θυμίσουμε ότι
εξακολουθεί να ισχύει η μνημονιακή ρύθμιση που αφήνει τον υπάλληλο
εκτεθειμένο και υπόλογο για τις υπηρεσιακές αποφάσεις, αντί της υπηρεσίας ως
δομή, όπως ίσχυε παλιότερα.
Επιπρόσθετα, με τη
νέα Διεύθυνση Παρακολούθησης και Στατιστικής Ανάλυσης των Βαθμολογιών
Αξιολόγησης, που συνιστάται υπό τη Γενική Διεύθυνση Διοίκησης Ανθρώπινου
Δυναμικού, στο Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, σύμφωνα
με το άρθρο 17 παρ. 15, η κυβέρνηση
εξασφαλίζει εσαεί την εξουσία να παρεμβαίνει στη βαθμολόγηση, εφαρμόζοντας
«συντελεστή διόρθωσης» και δίνει το δικαίωμα στον εαυτό της, να εκδίδει, σε
ετήσια βάση, οδηγίες για τη βαθμολόγηση στο πλαίσιο της «αξιολόγησης».
Τόσο…αντικειμενικά!
Οι προαγωγές και η
εξέλιξη εξαρτώνται άμεσα από την «αξιολόγηση» (άρθρο 29).
Και βέβαια,
όσοι αποσπώνται σε βουλευτικά γραφεία, σε γραφεία υπουργών, γραμματέων
υπουργείων κλπ, θα βαθμολογούνται από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία και θα έχουν
ντε φάκτο προβάδισμα από όσους και όσες δεν κατείχαν ποτέ τέτοιες θέσεις.
Όσο για την
παραφιλολογία που αναπτύσσεται ότι η «αξιολόγηση» του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει σχέση με
αυτήν του Μητσοτάκη επειδή δεν προβλέπει το υποχρεωτικό 15% που θα βαθμολογηθεί
με «κάτω από τη βάση» και θα απολυθεί, οι ισχύοντες νόμοι παλιότεροι και
πρόσφατοι, αποσαφηνίζουν ότι η «αξιολόγηση» επιφέρει μισθολογικές συνέπειες,
στην κινητικότητα κλπ.
Στο νόμο για το
μισθολόγιο (ν. 4354/2015), στο άρθρο 12, υπάρχει σαφής επίδραση της
«αξιολόγησης» στα μισθολογικά κλιμάκια. Στην παράγραφο 1 προβλέπεται
ταχύτερη μισθολογική εξέλιξη για τους «άριστους» της «αξιολόγησης», ενώ στην
παράγραφο 3, αναστολή της αυτόματης μισθολογικής εξέλιξης, για τους
«ανεπαρκείς» ή «ακατάλληλους για την υπηρεσία» κατά την «αξιολόγηση».
Και στην
κινητικότητα η «αξιολόγηση» παίζει ρόλο, όπως αναφέρεται στο σχετικό νόμο
4440/2016, άρθρο 7 παρ. 3. Επιπλέον, το άρθ. 9, παρ. 2, προβλέπει
υποχρεωτική μετακίνηση υπαλλήλων ακόμη και εκτός νομού.
Η «αναδιάρθρωση»,
ή «μεταρρύθμιση» του κράτους, η δημιουργία «ευέλικτου, επιτελικού Δημοσίου»
μπορεί να ηχούν ωραία και να παραπέμπουν στην πραγματική ανάγκη για βελτίωση
των υπηρεσιών του Δημοσίου προς το κοινωνικό σύνολο, που τις χρειάζεται Δεν
έχει σχέση όμως με την παραπάνω πραγματική ανάγκη αυτό που οργανώνει η σημερινή
κυβέρνηση, σε συνέχεια των προηγούμενων κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Κρύβει πίσω
από αυτές τις διατυπώσεις όσα σχεδιάζει και υλοποιεί ταχύτατα, για τη
μεγαλύτερη διάλυση του Δημοσίου και το χαρίζει στα αρπακτικά των «αγορών». Πίσω
από τις υποκριτικές διακηρύξεις για «αξιοκρατία, εκδημοκρατισμό και κοινωνική
λογοδοσία» στη Δημόσια Διοίκηση, η αξιολόγηση προωθείται στο πλαίσιο της
συνολικής αντιδραστικής αναδιάρθρωσης του κράτους και των εργασιακών σχέσεων
στο εσωτερικό του, που είναι προαπαιτούμενο όλων των Μνημονίων και εφαρμόζεται
απαρέγκλιτα από όλες τις κυβερνήσεις..
Η θέση και η
στάση μας απέναντι στην αξιολόγηση έχει να κάνει με το περιεχόμενο και τους
σκοπούς που αυτή εξυπηρετεί.
Δεν είμαστε γενικά ενάντια στην αξιολόγηση, αλλά ενάντια στο συγκεκριμένο
περιεχόμενο, τους σκοπούς και τις επιδιώξεις που προωθούνται.
Ως
συνδικαλιστικό κίνημα δε συμβιβαστήκαμε και δεν επιβραβεύσαμε ποτέ την
τεμπελιά, τη ρεμούλα και την κοπάνα. Ποτέ δεν διαμορφώσαμε θέση που να λέει,
ότι είμαστε ενάντια σε κάθε έλεγχο στην εργασία των υπαλλήλων.
Δεν αγνοούμε ότι υπάρχουν
προβλήματα απόδοσης στην εργασία κάποιων συναδέλφων, όμως για αυτά υπάρχει το
αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο που τα αντιμετωπίζει. Θεωρούμε ότι ο δημόσιος
υπάλληλος πρέπει να είναι αποδοτικός και σωστός στην εργασία του. Πρώτοι από
όλους εμείς επιβραβεύουμε εκείνους τους συναδέλφους π.χ. τους νοσηλευτές και το
ιατρικό προσωπικό που κόντρα σε κάθε δυσκολία είναι δίπλα στους ασθενείς τους,
τους εκπαιδευτικούς που δίνουν μάχη κόντρα στις ανισότητες να μορφώνουν όλα τα
παιδιά.
Αρνούμαστε
την αξιολόγηση
και παράλληλα απαιτούμε να αξιολογήσουμε εμείς αυτούς που έφτασαν το δημόσιο
και την κοινωνία συνολικότερα στην σημερινή κατάσταση, αυτούς που σήμερα θέλουν να μας αξιολογήσουν.
Αυτοί που έκοψαν τους μισθούς μας, οδηγώντας μας στην εξαθλίωση. Αυτοί που
περιστέλλουν τα δικαιώματά μας, καταδικάζοντάς μας σε μια πραγματικότητα που
δεν είναι επιλογή μας. Αυτοί που ευθύνονται για τα μνημόνια και τις συνέπειές
τους.
Η ΑΔΕΔΥ και
η ΟΣΕΑΔΕ
έχει κηρύξει απεργία-αποχή από τις διαδικασίες της αξιολόγησης.
Όλοι
μαζί αρνούμαστε την αξιολόγηση και συμμετέχουμε στην απεργία - αποχή προκειμένου
να ακυρωθεί. Παραδίδουμε τα φύλλα αξιολόγησης ασυμπλήρωτα και ανυπόγραφα στο
Σύλλογο.