Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 214-240 του Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης & της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» προβλέπεται η συγκρότηση της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ, η οποία συστήνεται στην έδρα κάθε αποκεντρωμένης διοίκησης και αποτελεί αποκεντρωμένη υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό. Η Α.Υ.Ε ΟΤΑ είναι αρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ και για τον πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών κατά τις διατάξεις του άρθρου 102 παρ. 4 του Συντάγματος.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι πριν την εφαρμογή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ υπήρχε, σε κάθε νομό, μια Διεύθυνση Αυτοδιοίκησης (π.χ. σε σύνολο 12 νομών της νυν Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/σου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου, υπηρετούσαν σχεδόν 100-120 υπάλληλοι σε 12 Διευθύνσεις που ασχολούνταν με θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης). Με τον Οργανισμό ΑΥΕ ΟΤΑ (ΠΔ 134/2010) επίσης προβλέπονταν η διάρθρωση της ανάλογα με το εύρος ευθύνης κάθε Αυτοτελούς Υπηρεσίας ΟΤΑ (στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελ/σου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου προβλέπονταν εκατό (100) οργανικές θέσεις μονίμου προσωπικού που κατανέμονταν σε τρεις (3) Διευθύνσεις, με περιγραφή των αρμοδιοτήτων και την διάρθρωσή τους σε επιμέρους Τμήματα). Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 του Π.Δ/τος 139/2010, μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ, η εποπτεία του κράτους επί των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων, όπως αυτή ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 214 του Ν. 3852/2010 (έλεγχος νομιμότητας των πράξεων ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, διερεύνηση καταγγελιών, καθώς και πειθαρχικός έλεγχος αιρετών), ασκείται από το Τμήμα Προσωπικού και τα Τμήματα Διοικητικού-Οικονομικού κάθε Νομού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/νησου, Δυτ. Ελλάδας & Ιονίου.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι πριν την εφαρμογή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ υπήρχε, σε κάθε νομό, μια Διεύθυνση Αυτοδιοίκησης (π.χ. σε σύνολο 12 νομών της νυν Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/σου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου, υπηρετούσαν σχεδόν 100-120 υπάλληλοι σε 12 Διευθύνσεις που ασχολούνταν με θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης). Με τον Οργανισμό ΑΥΕ ΟΤΑ (ΠΔ 134/2010) επίσης προβλέπονταν η διάρθρωση της ανάλογα με το εύρος ευθύνης κάθε Αυτοτελούς Υπηρεσίας ΟΤΑ (στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελ/σου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου προβλέπονταν εκατό (100) οργανικές θέσεις μονίμου προσωπικού που κατανέμονταν σε τρεις (3) Διευθύνσεις, με περιγραφή των αρμοδιοτήτων και την διάρθρωσή τους σε επιμέρους Τμήματα). Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 του Π.Δ/τος 139/2010, μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ, η εποπτεία του κράτους επί των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων, όπως αυτή ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 214 του Ν. 3852/2010 (έλεγχος νομιμότητας των πράξεων ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, διερεύνηση καταγγελιών, καθώς και πειθαρχικός έλεγχος αιρετών), ασκείται από το Τμήμα Προσωπικού και τα Τμήματα Διοικητικού-Οικονομικού κάθε Νομού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/νησου, Δυτ. Ελλάδας & Ιονίου.
Πρέπει επισημάνουμε ότι το πεδίο ελέγχου του Ελεγκτή Νομιμότητας σε σύγκριση με το χρονικό διάστημα πριν την εφαρμογή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ (Ν. 3852/2010) έχει πολλαπλασιασθεί (έλεγχος νομιμότητας ακόμα και σε ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, ΔΕΥΑ, Επιχειρήσεις και Συνδέσμους των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού). Επιπλέον στο άρθρο 238 παρ. 2 του Ν. 3852/2010 προβλέπεται ότι η έναρξη λειτουργίας κάθε Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών. Το σημείο αυτό έχει κρίσιμη σημασία για την λήξη του υπάρχοντος μεταβατικού σταδίου του ελέγχου νομιμότητας από τον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και την άσκησή του από τον Ελεγκτή Νομιμότητας δεδομένου ότι διευρύνεται ακόμα περισσότερο και το θεματικό πεδίο του ελέγχου νομιμότητας,(βλ. διατάξεις άρθρων 238 παρ.1, 3 & 4 καθώς και 227 παρ.3, 228, 229 του Ν. 3852/2010, που αφορούν τις Ειδικές Επιτροπές Ελέγχου, τα ένδικα βοηθήματα στα διοικητικά δικαστήρια, την αναστολή εκτέλεσης αποφάσεων ΟΤΑ, τις Ετήσιες Εκθέσεις του Ελεγκτή, τους επιτόπιους ελέγχους κ.λ.π.).
Στο σχέδιο Νόμου «επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εσωτερικών» στο άρθρο 22 παρ. 2 ορίζεται η διάρθρωση της Αυτοτελούς υπηρεσίας ΟΤΑ σε επίπεδο Δ/νσης ως ακολούθως:
Δ/νση Εποπτείας ΟΤΑ
α. Τμήμα. Γενικών Υποθέσεων
β. Τμήμα Οικονομικών Υποθέσεων
γ. Τμήμα Τεχνικών Υποθέσεων
Επιπλέον στην παρ. 3 αναφέρεται ότι κατά την πρώτη πενταετία από την έναρξη της λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας ΟΤΑ, το προσωπικό που υπηρετεί σε κάθε αποκεντρωμένη Διοίκηση και ασχολείται μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου με τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ και τα θέματα της πειθαρχικής ευθύνης των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αποσπάται αυτοδικαίως στις οικείες Αυτοτελείς υπηρεσίες Εποπτείας ΟΤΑ, από την έναρξη της λειτουργίας αυτών, ανεξαρτήτως τυπικών προσόντων ή κατηγορίας. Η προτεινόμενη ρύθμιση (αρ. 218 Ν.3852/2010) δεν είναι ρεαλιστική και υλοποιήσιμη, καθώς στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/σου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου ασχολούνται ελάχιστοι υπάλληλοι με τον έλεγχο νομιμότητας (μονοψήφιος αριθμός) και σε ποσοστό 90% με παράλληλα καθήκοντα από άλλα Τμήματα καθώς ελάχιστοι είναι και οι υπάλληλοι που ασχολούνται με τον έλεγχο νομιμότητας, και υπηρετούν στους άλλους έντεκα (11) νομούς της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και ασχολούνται και με πληθώρα άλλων αντικειμένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του Π.Δ/τος 139/2010 «Οργανισμός της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου» (συνολικά όλοι οι υπάλληλοι είναι περίπου 40 ).
Παρατηρούμε ότι ενώ συνεχώς διευρύνεται το θεματικό πεδίο του ελέγχου νομιμότητας, μειώνεται δραστικά το οργανωτικό σχήμα, σε σημείο που να ναρκοθετεί την ίδια την αποτελεσματικότητα λειτουργίας του νέου θεσμού.
Δ/νση Εποπτείας ΟΤΑ
α. Τμήμα. Γενικών Υποθέσεων
β. Τμήμα Οικονομικών Υποθέσεων
γ. Τμήμα Τεχνικών Υποθέσεων
Επιπλέον στην παρ. 3 αναφέρεται ότι κατά την πρώτη πενταετία από την έναρξη της λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας ΟΤΑ, το προσωπικό που υπηρετεί σε κάθε αποκεντρωμένη Διοίκηση και ασχολείται μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου με τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ και τα θέματα της πειθαρχικής ευθύνης των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αποσπάται αυτοδικαίως στις οικείες Αυτοτελείς υπηρεσίες Εποπτείας ΟΤΑ, από την έναρξη της λειτουργίας αυτών, ανεξαρτήτως τυπικών προσόντων ή κατηγορίας. Η προτεινόμενη ρύθμιση (αρ. 218 Ν.3852/2010) δεν είναι ρεαλιστική και υλοποιήσιμη, καθώς στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/σου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου ασχολούνται ελάχιστοι υπάλληλοι με τον έλεγχο νομιμότητας (μονοψήφιος αριθμός) και σε ποσοστό 90% με παράλληλα καθήκοντα από άλλα Τμήματα καθώς ελάχιστοι είναι και οι υπάλληλοι που ασχολούνται με τον έλεγχο νομιμότητας, και υπηρετούν στους άλλους έντεκα (11) νομούς της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και ασχολούνται και με πληθώρα άλλων αντικειμένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του Π.Δ/τος 139/2010 «Οργανισμός της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου» (συνολικά όλοι οι υπάλληλοι είναι περίπου 40 ).
Παρατηρούμε ότι ενώ συνεχώς διευρύνεται το θεματικό πεδίο του ελέγχου νομιμότητας, μειώνεται δραστικά το οργανωτικό σχήμα, σε σημείο που να ναρκοθετεί την ίδια την αποτελεσματικότητα λειτουργίας του νέου θεσμού.
Θεωρούμε λοιπόν, ότι η υπάρχουσα πρόταση του σχεδίου νόμου δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου. Δεδομένου ότι δεν διευκρινίζεται αν υπονοείται η αυτοδίκαιη πενταετής απόσπαση όλων των υπαλλήλων που ασχολούνται με έλεγχο νομιμότητας σε όλους τους νομούς και η μετακίνησή τους στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μέτρο επαχθές και δυσβάσταχτο και για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επιτραπεί.
Επίσης με την προτεινόμενη ρύθμιση ουσιαστικά καταργείται ο υφιστάμενος Οργανισμός της ΑΕΥ ΟΤΑ (ΠΔ 134/2010) και παραπέμπεται σε μελλοντική ρύθμιση νέος Οργανισμός με έκδοση σχετικού Π.Δ.. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται απόλυτη αβεβαιότητα ως προς το οργανωτικό σχήμα, όπου θα κληθούν να υποβάλλουν αίτηση μετάταξης οι τυχόν ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι. Υπενθυμίζεται ότι στην προηγούμενη περίπτωση ισχύος του ΠΔ 134/2010, όπου υπήρχε ανάλυση και περιγραφή των θέσεων εργασίας καθώς και των θέσεων ευθύνης, αιτήσεις στο Υπουργείο Εσωτερικών είχαν υποβάλει οι ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι μόλις για το 30-35 % των υπαρχόντων οργανικών θέσεων! Με τα υπάρχοντα δεδομένα, πιθανολογείται ότι δεν θα υπάρχει κανένα εύλογο κίνητρο για να υποβληθούν αντίστοιχες αιτήσεις μετάταξης υπαλλήλων.
Ως εκ τούτου θεωρούμαι ότι πρέπει να τροποποιηθεί η ανωτέρω ρύθμιση σύμφωνα με τα παραπάνω ώστε, να εκδοθεί ΠΔ με συγκεκριμένο Οργανισμό, να προβλεφθούν Τμήματα Εποπτείας Νομών με τοπική αρμοδιότητα, να τροποποιηθεί η αυτοδίκαιη πενταετής απόσπαση σε εθελοντική και να διευκρινιστεί η λήξη του μεταβατικού σταδίου του ελέγχου νομιμότητας.
Σε διαφορετική περίπτωση ζητάμε την απόσυρση του άρθρου 22 του προαναφερόμενου σχεδίου νόμου.
Σε διαφορετική περίπτωση ζητάμε την απόσυρση του άρθρου 22 του προαναφερόμενου σχεδίου νόμου.
Η Γενική Συνέλευση Συλλόγου Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου,
Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου